O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi huzuridagi Qishloq xo‘jaligida bilim va innovatsiyalar milliy markazi tomonidan Sabzavot, poliz ekinlari va kartoshkachilik ilmiy-tadqiqot institutida “Sabzavot, poliz va kartoshka ekinlari seleksiyasi, urug‘chiligi va mahsulot yetishtirishda dolzarb ilmiy va amaliy muammolar, tadqiqotlar va ularning natijalari” mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy anjuman tashkil etildi.
Xalqaro anjumanda tegishli vazirlik va idoralar vakillari, ishlab chiqarish va urug‘chilik kompaniyalari, Yaponiya Xalqaro Hamkorlik Agentligining (JICA) O‘zbekistondagi vakolatxonasi, Turkiyaning hamkorlik va muvofiqlashtirish agentligi TIKAning O‘zbekistondagi Vakolatxonasi rahbar va xodimlari, shuningdek, Toshkent davlat agrar universiteti professor-o‘qituvchilari va magistrlari, olimlar qatnashdilar.
Sabzavotchilik yo‘nalishidagi ilm ahlini jamlagan ushbu uchrashuvda sabzavot, poliz ekinlari va kartoshkachilik sohalarida so‘nggi yillarda erishilgan yutuqlar, olib borilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlari, ularning samaradorligi bilan batafsil tanishtirildi. Shuningdek, sohadagi mavjud kamchiliklar, muammolar va ularni bartaraf etish usullari qizg‘in muhokama etildi va kerakli tavsiyalar berildi.
Xalqaro ilmiy-amaliy anjumanda quyidagi shoʻbalar ish olib bordi:
1-shoʻba. Ochiq maydonda yetishtirishga mos sabzavot, poliz va kartoshka ekinlari seleksiyasi, istiqbolli yangi nav va duragaylarni ishlab chiqarishdagi o‘rni.
2-shoʻba. Issiqxonada yetishtirish uchun sabzavot-poliz ekinlari seleksiyasi va yetishtirishning zamonaviy, innovatsion agrotexnologiyalari.
3-shoʻba. Noanʼanaviy sabzavot ekinlari introduksiyasi, seleksiyasi.
4-shoʻba. Sabzavot, poliz va kartoshka ekinlari urug‘chiligi va urug‘shunosligi.
5-shoʻba. Sabzavot, poliz, kartoshka ekinlarini yetishtirishning yangi resurstejamkor, mexanizatsiyalashtirilgan agrotexnologiyalari.
6-shoʻba. Ekologik sof mahsulot yetishtirish va organik dehqonchilikni tashkil etish;
7-shoʻba. Zamonaviy texnologiyalar asosida sabzavot, poliz, kartoshka ekinlarini saqlash va qayta ishlash.
8-shoʻba. Sabzavot, poliz, kartoshka ekinlarini kasallik va zararkunandalardan himoya qilish uslullari va samaradorligi.
Xalqaro anjumanning ikkinchi qismida ko‘rgazmali dala seminari o‘tkazildi. Unda Sabzavot, poliz ekinlari va kartoshkachilik ilmiy-tadqiqot instituti dala tajriba maydonlarida yetishtirilayotgan sabzavot va kartoshka navlari namoyish etildi.
Taʼkidlanganidek, sabzavot, poliz va kartoshka yetishtirishning ilmiy asoslangan zamonaviy, yana-da samarali resurstejamkor agrotexnologiyalarini qo‘llash hamda eksportbop nav va duragaylarni yaratish, shuningdek, ularning urug‘chiligini yo‘lga qo‘yish orqali ishlab chiqarishga joriy qilish juda muhim hisoblanadi. Ilmiy anjumanda ana shu dolzarb masalalarning ilmiy-amaliy yechimini ishlab chiqish ko‘rib chiqildi.
Maʼlumot o‘rnida: Bugungi kunda Sabzavot, poliz ekinlari va kartoshkachilik ITI 14 ta laboratoriyaga ega. Endilikda institutda organik dehqonchilik, noanʼanaviy sabzavotchilik, mahsulotlarni saqlash va qayta ishlash, biotexnologiya kabi yangi yo‘nalishlarda tadqiqotlar olib borilmoqda. Institut va uning ilmiy tajriba stansiyalarida 123 nafar xodim, shundan 42 nafar ilmiy xodim faoliyat ko‘rsatib kelmoqda. Ilmiy darajaga ega xodimlar soni 24 nafarni, shundan 8 nafari fan doktori, 16 nafari fan nomzodi va qishloq xo‘jaligi bo‘yicha (PhD) falsafa doktori, ilmiy darajaga ega bo‘lmagan ilmiy xodimlar 18 nafarni tashkil etadi. Ilmiy salohiyat 57,1 % dan iborat. Sabzavot, poliz va kartoshka ekinlari seleksiyasi va urug‘chiligini rivojlantirish bo‘yicha 2022-yilda Davlat ilmiy-texnik dasturlari doirasida umumiy qiymati 6,850 mlrd so‘m bo‘lgan jami 11 ta, jumladan 6 ta amaliy va 5 ta innovatsion loyihalar bo‘yicha tadqiqotlar olib borilmoqda.
Noanʼanaviy sabzavot ekinlari seleksiyasi va urug‘chiligi bo‘yicha daykonning “Sodiq”, salatbop sholg‘omning “Muyassar”, “Gulshod”, barg sholg‘omining “Darmon”, arpabodiyonning “Shifo”, jag‘-jag‘ning “Barra”, batatning “Xazina”, bamiyaning “Toshkent tuhfasi” navlari Davlat reyestriga kiritildi.
Yakon, salat keyl, shnit piyozi, porey piyozi, sparja, monarda, lofant, limono‘t, rukkola, indau, mayoran, bosh salat ekinlari bo‘yicha seleksiya ishlari davom etmoqda.
Национальный центр знаний и инноваций при Министерстве сельского хозяйства Республики Узбекистан организовал международную научно-практическую конференцию на тему: «Актуальные научно-практические проблемы селекции, семеноводства, выращивания овоще-бахчевых культур и картофеля, исследования и их результаты» при участии Научно-исследовательского института овоще-бахчевых культур и картофеля.
В международной конференции приняли участие представители отраслевых министерств и ведомств, производственных и семеноводческих компаний, Японского агентства по международному сотрудничеству (JICA) в Узбекистане, Представительства Турецкого агентства по сотрудничеству и координации ТИКА в Узбекистане, а также профессора, преподаватели, магистры Ташкентского государственного аграрного университета и ученые.
На встрече были представлены достижения страны за последние годы в области овоще-бахчевых культур и картофеля, проводимые научно-исследовательские работы и их эффективность. Также были обсуждены имеющиеся недостатки, проблемы и пути их устранения, даны необходимые рекомендации по дальнейшему развитию.
На конференции обсуждения проводились по следующим секциям:
1. Селекция овоще-бахчевых культур и картофеля, пригодных для выращивания в открытом грунте, их роль в производстве новых перспективных сортов и гибридов.
2. Современные, инновационные агротехнологии селекции и выращивания овоще-бахчевых культур в теплице.
3. Интродукция, селекция нетрадиционных овощных культур.
4. Семеноводство овоще-бахчевых культур и картофеля.
5. Новые ресурсосберегающие, механизированные агротехнологии выращивания овоще-бахчевых культур и картофеля.
6. Выращивание экологически чистых продуктов и организация органического земледелия.
7. Хранение и переработка овоще-бахчевых культур и картофеля на основе современных технологий.
8. Способы защиты овоще-бахчевых культур и картофеля от болезней и вредителей и их эффективность.
Во второй части международной конференции состоялся показательный полевой семинар. В нем были представлены сорта овощей и картофеля, выращенные в демо-полях НИИ овоще-бахчевых культур и картофеля.
Как было отмечено на конференции, сегодня важно применять современные, более эффективные, ресурсосберегающие агротехнологии, создавать экспорто ориентированные сорта и гибриды и внедрять их в производство путем налаживания семеноводства. Также обсуждались вопросы выработки научных и практических решений этих актуальных вопросов.
Справка: На сегодняшний день в НИИ овоще-бахчевых культур и картофеля действуют 14 лабораторий. В них ведутся исследования в новых направлениях – органическое земледелие, нетрадиционное овощеводство, хранение и переработка продукции, биотехнологии. В институте и его научных экспериментальных станциях работают 123 сотрудника, из них 42 научных сотрудника. Число сотрудников, имеющих ученую степень, составляет 24 человека, из которых 8 являются докторами наук, 16 – кандидатами наук и докторами философии в области сельского хозяйства (PhD), число сотрудников, не имеющих ученой степени – 18 человек. Научный потенциал составляет 57,1%. В рамках государственных научно-технических программ по развитию селекции и семеноводства овоще-бахчевых культур и картофеля институтом проводятся исследования по 11 проектам, в том числе по 6 прикладным и 5 инновационным. Общая стоимость проектов составила 6,850 млрд сумов.
По селекции и семеноводству нетрадиционных овощных культур в государственный реестр включены: сорт дайкона «Содик», салатовой репы «Муяссар», «Гулшод», листовой репы «Дармон», укропа «Шифо», пастушьей сумки «Барра», батата «Хазина», бамии «Тошкент тухфаси».
Продолжается разведение якона, салата кейл, шнитт-лука, лука порея, спаржи, монарды, лофанта, мелиссы, рукколы, индау, майорана, кочанного салата.
Spelling error report
The following text will be sent to our editors: