18 сентября 2022 года Министр сельского хозяйства Республики Узбекистан Азиз Воитов посетил 3 научно-исследовательских института при министерстве: НИИ овощебахчевых культур и картофеля, НИИ садоводства, виноградарства и виноделия имени академика Махмуда Мирзаева и НИИ селекции, семеноводства и агротехнологии выращивания хлопка. Он ознакомился с их деятельностью, интересовался новостями и планами на будущее.
Молодые научные сотрудники будут обучаться за рубежом
Первым пунктом был Научно-исследовательский институт овощебахчевых культур и картофеля. Министр ознакомился с исследованиями, проводимыми на опытных площадях института в открытом грунте и на теплицах. Также были рассмотрены вопросы развития семеноводства картофеля, развития международного сотрудничества по выращиванию местных сортов безвирусным способом. Министр подчеркнул необходимость активизации опыта повышения квалификации молодых научных кадров института за рубежом. Были изучены лаборатория защиты растений, лаборатории агрохимии и физиологии растений, даны рекомендации по расширению тематики новых проектов в рамках государственной научно-технической программы. Будут разработаны предложения по укреплению материально-технической базы научно-опытных станций системы.
В этом году в институте, который считается ведущим научным учреждением в области, проводятся исследования по 11, в том числе 6 практическим и 5 инновационным проектам, в рамках Государственных научно-технических программ.
Научно-исследовательский институт овощебахчевых культур и картофеля был создан в 1933 году на базе Республиканской овощной станции. Реорганизован Постановлением Кабинета Министров Республики Узбекистан от 24 сентября 2021 года № 601.
В институте проводятся многогранные научные исследования по созданию новых сортов и гибридов овощных, бахчевых культур и картофеля, организации их первичного семеноводства, разработке и совершенствованию технологии возделывания, повышению качества продукции, борьбе с болезнями и вредителями.
В состав института входят Ташкентский опытный участок, научно-опытные станции в Андижанской, Бухарской, Кашкадарьинской, Самаркандской, Сурхандарьинской и Хорезмской областях.
В институте функционируют лаборатории Селекции овощей и картофеля, Семеноводства овощей и картофеля, Селекции и семеноводства картофеля, Агрохимии и качества продукции, Агротехнологии овощных, бахчевых культур и картофеля, Тепличного овощеводства, Защиты растений от болезней и вредителей.
Дано указание наладить систему выращивания рассады
Следующим пунктом посещения стал НИИ садоводства, виноградарства и виноделия имени академика Махмуда Мирзаева. На сегодняшний день в системе учреждения функционируют 15 научно-опытных станций и одна «Школа садоводов республики». По республике действуют 16 региональных филиалов НИИ, научно-опытных станций и участков. В них ведутся научно-исследовательские работы по выращиванию саженцев и созданию различных сортов плодовых культур, таких как айва, груша, абрикос, слива, лимон, персик, хурма, клубника, черная смородина.
В институте, созданном в 1898 году как Туркестанская сельскохозяйственная опытная станция, велись научные работы по всем сельскохозяйственным культурам. Учреждение было реорганизовано на основании Постановления Президента Республики Узбекистан от 10 февраля 2014 года №ПП-2125 «О совершенствовании деятельности Узбекского научно-производственного центра сельского хозяйства». В 2014 году ему было присвоено имя известного узбекского академика Махмуда Мирзаева.
Основной задачей института является создание высокоурожайных, устойчивых к болезням, конкурентоспособных, экспортных сортов плодов и винограда в области садоводства, виноградарства и цитрусовых, а также разработка научно обоснованных ресурсосберегающих передовых технологий их возделывания. Также учреждение ведет деятельность по выращиванию экспортоориентированных саженцев плодовых деревьев, винограда, ягод и цитрусовых, соответствующих международным стандартам и их реализацией.
В ходе визита в институт министр дал поручения по увеличению площадей для адаптации выращенных в лаборатории In-vitro подвоев к внешней среде, рациональному использованию земельных участков и теплиц. Поставлены задачи по созданию системы выращивания саженцев на основе заказов от Агентством садоводства и развития теплиц за год вперед. Уделено внимание подготовке предложений по изучению размножения саженцев способом in vitro и налаживанию сотрудничества с ООО «SAG Agro» в Самаркандской области, ООО «Денова» в г.Ташкенте и другими частными питомниководческими организациями.
Состоялось ознакомление с селекцией хлопчатника
Третьим пунктом визита министра сельского хозяйства Азиза Воитова и рабочей группой стал Научно-исследовательский институт селекции, семеноводства и агротехнологии выращивания хлопка , который в августе 2022 года отметил 100-летний юбилей.
Он ознакомился с деятельностью института. Сотрудники НИИ на экспериментальной площади лаборатории «Физиология и биохимия растений» представили образцы сортов белого и естественно окрашенного цветного хлопчатника, гибриды и селекционные материалы хлопчатника, устойчивых к гармсилю (жаркий ветер).
Кроме того, Азизу Воитову рассказали о деятельности Узбекско-Китайской совместной лаборатории биотехнологии хлопка.
Отметим, что НИИ семеноводства и агротехнологии выращивания хлопка является главной организацией в развитии хлопковой отрасли.
Основная задача института – ведение исследований по генетике, селекции, семеноводству, семеноведению хлопчатника, усовершенствование научно-практических основ агротехнологий выращивания хлопка и схожих культур, а также разработка научно-технических продуктов на основе проведенных исследований.
НИИ ведет разработку методик и рекомендаций по определению стратегических направлений и перспективных тем исследований, направленных на интенсивное развитие сельского хозяйства. Кроме того, создает новые конкурентноспособные сорта хлопчатника, люцерны. Внедряет научные разработки с учетом почвенно-климатических условий регионов.
2022-yil 18-sentyabr kuni O‘zbekiston Respublikasi qishloq xo‘jaligi vaziri Aziz Voitov vazirlik huzuridagi 3 ta: Sabzavot, poliz ekinlari va kartoshkachilik ilmiy-tadqiqot instituti, Akademik Mahmud Mirzayev nomidagi bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy-tadqiqot instituti hamda Paxta seleksiyasi, urug‘chiligi va yetishtirish agrotexnologiyalari ilmiy-tadqiqot institutiga tashrif buyurdi. Ularning faoliyati bilan tanishib, yangiliklar va kelgusidagi rejalarga qiziqdi.
Yosh ilmiy xodimlarni xorijda o‘qitish tajribasini faollashtirish taklif etildi
Dastlabki manzil Sabzavot, poliz ekinlari va kartoshkachilik ilmiy-tadqiqot instituti bo‘ldi. Vazir institutning ochiq maydon va issiqxonalardagi tajriba dalalarida amalga oshirilayotgan tadqiqotlar bilan tanishdi. Shuningdek, kartoshka urug‘chiligi sohasini takomillashtirish, uning mahalliy navlarini virusdan holi usulda yetishtirishda xorijiy hamkorlikni rivojlantirish masalalari ko‘rib chiqildi. Aziz Voitov tomonidan institutning yosh ilmiy xodimlari malakasini xorijda oshirish bo‘yicha tajribani faollashtirish ta’kidlandi. O‘simliklarni himoya qilish laboratoriyasi, Agrokimyo va o‘simliklar fizioligiyasi laboratoriyalari ko‘zdan kechirildi, davlat ilmiy texnik dasturi doirasida yangi loyihalar ko‘lamini kengaytirish bo‘yicha tavsiyalar berildi. Tizimdagi ilmiy-tajriba stansiyalarini moddiy texnika bazasini mustahkamlash bo‘yicha takliflar ishlab chiqiladigan bo‘ldi.
Soha bo‘yicha yetakchi ilmiy muassasa hisoblangan institutda joriy yilda Davlat ilmiy-texnik dasturlari doirasida jami 11 ta, jumladan, 6 ta amaliy va 5 ta innovatsion loyihalar bo‘yicha tadqiqotlar olib borilmoqda.
Sabzavot, poliz ekinlari va kartoshkachilik ilmiy-tadqiqot instituti 1933–yil Respublika sabzavot stansiyasi negizida barpo etildi. 2021-yil 24-sentyabrdagi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 601-son qarori bilan qayta tashkil etilgan.
Institut sabzavot, poliz, kartoshka ekinlarining yangi nav va duragaylarini yaratish, ularning birlamchi urug‘chiligini tashkil etish, yetishtirish texnologiyasini ishlab chiqish va takomillashtirish, mahsulot sifatini yaxshilash, kasallik va zararkunandalarga qarshi kurashish borasida ko‘p qirrali ilmiy izlanishlarni amalga oshiradi.
Institut tarkibida Toshkent tajriba uchastkasi, Andijon, Buxoro, Qashqadaryo, Samarqand, Surxondaryo va Xorazm viloyatlarida ilmiy-tajriba stansiyalari mavjud.
Ushbu muassasada “Sabzavot-poliz ekinlari seleksiyasi”, “Sabzavot va poliz ekinlari urug‘chiligi”, “Kartoshka seleksiyasi va urug‘chiligi”, “Agrokimyo va mahsulot sifati”, “Sabzavot, poliz va kartoshka ekinlari agrotexnologiyasi”, “Issiqxona sabzavotchiligi”, “O‘simliklarni kasallik va zararkunandalardan himoya qilish” laboratoriyalari faoliyat yuritmoqda.
Buyurtma asosida ko‘chat yetishtirish tizimini yo‘lga qo‘yish bo‘yicha ko‘rsatma berildi
Keyingi manzil Akademik Mahmud Mirzayev nomidagi bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy-tadqiqot instituti bo‘ldi. Bugungi kunda ushbu institutda 15 ta ilmiy-tajriba stansiyalari va 1 ta “Respublika bog‘bonlar maktabi” faoliyat olib bormoqda.
Mamlakatda institutining 16 ta hududiy filiali, ilmiy tajriba stansiyasi va uchastkalari mavjud. Ularda behi, nok, uzum, o‘rik, olxo‘ri, limon, shaftoli, xurmo, qulupnay, qorag‘at kabi mevalarning ko‘chatlarini yetishtirish, turli navlar yaratish bo‘yicha ilmiy-tadqiqot ishlari olib boriladi.
Vazir institutga tashrifi davomida In-vitro laboratoriyasida ko‘paytirilgan payvandtaglarni tashqi muhitga moslashtirish xonalarini oshirish, yer maydonlari va issiqxonalardan samarali foydalanish bo‘yicha topshiriqlar berdi.https://www.agro.uz/sabzavot-poliz-ekinlari-va-kartoshkachilik-ilmiy-tadqiqot-instituti/
Bog‘dorchilik va issiqxona xo‘jaligini rivojlantirish agentligi bilan bir yil oldin buyurtma asosida ko‘chat yetishtirish tizimini yo‘lga qo‘yish bo‘yicha vazifalar belgilandi.
Samarqand viloyatidagi “SAG Agro” MCHJ, Toshkentdagi “Denova” MCHJ va boshqa xususiy ko‘chatchilik sub’yektlari bilan In-vitro sharoitida meva va tok pavandtaglari hamda ko‘chatlarini ko‘paytirishni o‘rganish va hamkorlik o‘rnatish bo‘yicha takliflar tayyorlashga eʼtibor qaratildi.
Institutning asosiy vazifasi bog‘dorchilik, uzumchilik, va sitruschilik sohalarida yuqori hosilli, kasalliklarga chidamli, raqobatbardosh, eksportbop meva va uzum navlarini yaratish hamda ularni yetishtirishda ilmiy asoslangan resurstejamkor ilg‘or texnologiyalarni ishlab chiqishdan iborat. Xalqaro standartlarga mos va eksportbop mevali daraxt, tok, rezavor va sitrus o‘simliklarning ko‘chatlarini yetishtirish hamda ularni realizatsiya qilish bilan ham shug‘ullanadi.
1898-yilda Turkiston qishloq xo‘jalik tajriba stansiyasi sifatida tuzilgan institutda barcha qishloq xo‘jaligi ekinlari bo‘yicha ilmiy ishlar olib borilgan. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2014-yil 10-fevraldagi “O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi ilmiy ishlab chiqarish markazi faoliyatini takomillashtirish to‘g‘risida”gi PQ-2125-sonli qaroriga asosan qayta tashkil etildi. 2014-yilda unga atoqli o‘zbek akademigi Mahmud Mirzayev nomi berildi.
Paxtachilik seleksiyasi bilan tanishildi
Aziz Voitov ishchi guruh bilan birgalikda 2022-yilning avgust oyida tashkil etilganining 100 yilligini nishonlagan Paxta seleksiyasi, urug‘chiligi va yetishtirish agrotexnologiyalari ilmiy-tadqiqot institutiiga ham tashrif buyurdi.
U “O‘simliklar fiziologiyasi va biokimyosi” laboratoriyasining tajriba maydonida institut faoliyati, oq va tabiiy rangli g‘o‘za navlari namunalari, garmselga (issiq shamol) chidamli g‘o‘za duragaylari va naslchilik materiallari bilan tanishdi. Paxta biotexnologiyasi bo‘yicha O‘zbekiston-Xitoy qo‘shma laboratoriyasi faoliyatini o‘rgandi.
Ta’kidlash joizki, Paxtachilik seleksiyasi, urug‘chiligi va qishloq xo‘jaligi texnologiyasi ITI paxtachilik sohasini rivojlantirishdagi asosiy tashkilot hisoblanadi.
Institutning vazifasi: gʻoʻza genetikasi, seleksiyasi, urugʻchiligi boʻyicha ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borish, paxta va shunga oʻxshash ekinlarni yetishtirish agrotexnologiyalarining ilmiy va amaliy asoslarini takomillashtirish, shuningdek, oʻtkazilgan tadqiqotlar asosida ilmiy-texnikaviy mahsulotlarni ishlab chiqishdan iborat.
Muassasa qishloq xo‘jaligini jadal rivojlantirishga yo‘naltirilgan strategik yo‘nalishlar va istiqbolli tadqiqot mavzularini belgilash bo‘yicha qoʻllanma va tavsiyalar ishlab chiqmoqda.
Bundan tashqari, g‘o‘za va bedaning raqobatbardosh yangi navlarini yaratmoqda. Hududlarning tuproq-iqlim sharoitlarini hisobga olgan holda ilmiy ishlanmalarni joriy etmoqda.
Spelling error report
The following text will be sent to our editors: