ORGANIZMDA NITRATLARNING RUXSAT ETILGAN ME’YORI QANCHA?

Kaliy nitratlar (NO) ko‘pchilik tirik organizmlar va o‘simliklarda mavjud nitrat kislota tuzlari. Ular inson tanasiga asosan o‘simlik mahsulotlaridan kiradi.

Tanada nitratlarning mavjudligi me’yordan chiqish degani emas. Xavf faqatgina ularning ko‘pligida bo‘lib, bu tarkibida shunday moddalarning miqdori yuqori bo‘lgan oziq-ovqat mahsulotlarini ortiqcha iste’mol qilish natijasida yuzaga kelishi mumkin.

JSST me’yorlariga ko‘ra, odam uchun nitratlarning ruxsat etilgan sutkalik dozasi tana vaznining har bir kilogrammiga 5 mg ni tashkil qiladi.

Misol uchun, o‘rtacha 70 kg vazn uchun kunlik ruxsat etilgan me’yor maksimal 350 mg ga teng.

Agar bir vaqtning o‘zida 600-650 mg nitratlar qabul qilsa kattalar ham kuchli zaharlanishi mumkin.

Har qanday o‘simlik doimiy ravishda tuproqdan nitratlarni ajratib oladi va ularni organik azotli birikmalarga (aminokislotalar, oqsillar va boshqalar) aylantiradi.

Aslida nitratlar bo‘lmagan mahsulotlar mavjud. Bularga donli ekinlar, shuningdek, ko‘pchilik meva va rezavorlar (tarvuz va qovunlar bundan mustasno) kiradi.

Nitratlarning so‘rilishi va konversiyasi tezligi kunning harorati va vaqtiga ham bog‘liq.

Ular ertalab va kechqurun, ayniqsa, issiqda juda kam, salqin havoda ko‘p  miqdorda so‘riladi.

Oziq-ovqat mahsulotidagi nitratlar miqdori issiqlik bilan ishlov berilgandan keyin sezilarli darajada kamayadi.

Qishloq xo‘jaligi hayvonlari o‘simliklar va ozuqa aralashmalarini iste’mol qiladilar va nitratlar go‘sht va sut mahsulotlarida ham to‘planishi mumkin. Chorvachilikni parvarish qilish standartlariga muvofiq, kimyoviy moddalar miqdori 10 mg / kg dan oshmaydi.

Kaliy nitratlar pishloq va kolbasa tayyorlashda ishlatiladigan oziq-ovqat qo‘shimchalarining bir qismidir.

Ularning miqdori ishlab chiqarish jarayonida sanitariya me’yorlari bilan tartibga solinadi. Ushbu oziq-ovqatlarni meyoridan ortiq iste’mol qilmaslik kerak, chunki ular tanadagi nitratlarning ruxsat etilgan dozasini oshirib yuborishi mumkin.