Xabar berganimizdek, Qishloq xo‘jaligi vazirligi mutasaddilaridan iborat delegatsiya shu yilning 3-7-aprel kunlari qishloq xo‘jaligida raqamlashtirish, agrosug‘urta va seleksiya yutuqlarini o‘rganish maqsadida Ozarbayjon Respublikasiga xizmat safarini amalga oshirib qaytdilar. Konstruktiv va pragmatik muloqotlar asosida tashkil etilgan uchrashuv va muloqotlar har ikki tomon uchun ham manfaatli kechdi.
Delegatsiya o‘z oldiga qo‘ygan maqsadi-yangiliklarni o‘rganishga kirishgan bo‘lsa, qabul qiluvchi tomon O‘zbekiston agrar tarmog‘idagi so‘nggi yangiliklardan voqif qilindi. O‘rganadigan va birgalikda amalga oshiradigan loyihalar bisyor. Buni har bir uchrashuv va tashrif buyurilgan manzildagi suhbatdan angladik. Har tomonlama manfaatli kechgan uchrashuvlarning muxtasari Ozarbayjonning shimolida joylashgan Kusar tumani, “Agrarko” kompaniyasida bo‘lib o‘tdi. 2017-yilda tashkil topgan mazkur quvvat meva va funduk (o‘rmon yong‘og‘i) yetishtirishga ixtisoslashgan. Mevalarning turi ham bisyor: olma, nok, olcha, gilos, nektarin, olxo‘ri, behi va shaftoli. Mazkur korxona o‘zining qadoqlash va saralash tizimiga ega. Soatiga 5 tonna mahsulotni saralash imkoniyati mavjud. Maydoni 1 488,33 kv. metr. Korxona Italiyada ishlab chiqarilgan uskunalar bila jihozlangan. Yiliga 20 ming tonna mahsulot tayyorlab, eksportga yo‘naltirish quvvatiga ega. Shimoliy va shimoliy-g‘arbiy hududda joylashgan 1 700 gektar funduk bog‘lari bor. 300 nafar ishchi faoliyat yuritadi. Agrarkoning o‘z pitomnigi, fundukni qayta ishlash zavodlari va bog‘lari mavjud. Bu yerda yiliga 7 000 ming tonna tayyor mahsulot ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yilgan. Bunda nafaqat o‘z bog‘lari, balki yondosh hududdagi aholi xo‘jaliklarida yetishtirilgan funduklarni ham qabul qilish orqali yuqoridagi ko‘rsatkichga erisha olgan. Masalan: o‘z bog‘laridan 600 tonna tozalanmagan funduk yig‘ib olingan bo‘lsa, aholi xo‘jaliklaridan 2800 tonna ana shunday funduk xarid qilgan. Bundan tashqari aholidan 4 000 tonna tozalangan funduk sotib olingan va qayta ishlangan (2022 yil natijalariga ko‘ra).
Bundan tashqari kompaniya tasarrufidagi mevali bog‘lar 360.7 gektarni tashkil qiladi. Ularda yiliga 4 500 tonna olma yetishtiriladi.
Kezi kelganda shuni e’tirof etish kerakki, Ozarbayjonda yiliga 80 ming tonna funduk yetishtiriladi. Bu ko‘rsatkich uni dunyoda 3 o‘ringa olib chiqqan. mamlakatning 82 ming gektar yeriga o‘rmon yong‘og‘i ekiladi. O‘rtacha hosildorlik gektaridan bir tonnani tashkil qiladi.
Aholi tomonidan yetishtiriladigan, uy xo‘jaliklarida mavjud mahsulot xaridi har ikki tomon uchun teng manfaatga ega. Tozalanmagan funduk hosili 2 yevrodan xarid qilinadi. Qayta ishlab 6 yevrodan eksportga yo‘naltiriladi. Manfaatli bitim. Shunday emasmi? O‘z o‘rnida butasimonlar oilasiga mansub ushbu daraxt qishda – 25 darajaga qadar, gullash paytida esa -2 daraja sovuqqa chidamli. Sho‘rlangan yerni xush ko‘rmaydi, katta e’tibor ham talab qilmaydi. 5×3 nisbatda ekiladi. 6×3 nisbatda ekiladigan hududlar ham mavjud. Avgust oyida pishib yetilgan hosilni oktyabrning ilk haftasiga qadar yig‘ish mumkin.
Ozarbayjonda intensiv bog‘ barpo qilish uchun o‘rtacha 6 000 ming AQSh dollari miqdoridagi mablag‘ jalb qilinar ekan. Agrosubsidiya esa o‘z navbatida qolgan qismini qoplab beradi. Soha mutaxassislari gektariga hisoblangan ushbu mablag‘, mahsulot yetishtirish, eksportga yo‘naltirish tizimi orqali o‘zini to‘liq oqlashini ta’kidlashdi.
Shu bilan O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi mutasaddilaridan iborat delegatsiyaning ozar diyoriga qilgan amaliy tashrifi o‘z nihoyasiga yetdi. Sizlarga mazkur mamlakatning agrar tarmog‘i va unda erishilgan natijalar borasida birmuncha ma’lumot yetkazishga harakat qildik. Keyingi muloqotlarimizda albatta dunyoning boshqa mamlakatlaridagi bu borada erishilgan natija hamda samara bergan tajribalar haqida ma’lumot berishda davom etamiz.
Как мы уже сообщали, делегация Министерства сельского хозяйства нашей страны 3-7 апреля этого года побывала в рамках рабочей командировки в Азербайджанской Республике, с целью изучения достижений в области цифровизации, агрострахования и селекционной работы в агросфере. Встречи и диалоги на основе конструктивного и прагматичного диалога были в интересах обеих сторон.
Пока наша делегация тщательно изучала спектр задач, на которые был нацелен визит, принимающая сторона анализировала последние новости в агропромышленном комплексе Узбекистана в рамках масштабных реформ. В наличии немало проектов, которые можно и нужно реализовывать вместе. Это становилось всё более очевидным после каждой консультации или диалога на всех объектах, вошедших в программу посещения. Одна из таких многогранных встреч состоялась в компании «Аграрко» Кусарского района на севере Азербайджана. Основанное в 2017 году предприятие специализируется на производстве фруктов и фундука. Ассортимент производимой сельхозпродукции весьма широк : яблоки, груши, вишня, черешня, сливы, айва и персики. Это предприятие имеет собственные мощности по упаковке и сортировке. Оборудование позволяет сортировать 5 тонн продукции в час. Площадь производства 1 488,33 кв.метров. Предприятие полностью оснащено оборудованием из Италии. Имеются все возможности экспортировать 20 тыс. тонн продукции в год. В северных и северо-западных районах расположены сады лесных орехов на площади 1 700 га. Там работает 300 человек. “Agrarko” имеет собственный питомник, заводы по переработке фундука и фруктовые сады. Здесь запущено производство 7 000 тыс. тонн готовой продукции в год. Таких объемов переработки удалось достигнуть не только благодаря продукции , выращенной в собственных садах, но и за счёт хозяйств,расположенных на прилегающих участках. Например,если
на базе собственных садов заготовлено 600 тонн неочищенного фундука, у домохозяйств закуплено 2 800 тонн лесного ореха. Помимо этого, по итогам прошлого года у населения закуплено и переработано 4000 тонн очищенного фундука. Кроме того, фруктовые сады, принадлежащие компании, разбиты на 360,7 га. Здесь ежегодно выращивается 4 500 тонн яблок. Всего же в Азербайджане собирают 80 тысяч тонн фундука в год. Это третий показатель в мире. Сады фундука разместились на 82 тыс.га. Средняя урожайность составляет одну тонну с гектара. Покупка продукции, выращенной населением в своих подсобных хозяйствах выгодна всем. Килограмм неочищенного фундука можно купить за 2 евро. После переработки он отправляется на экспорт по цене от 6 евро. Выгодно,не правда ли? Тема более,что фундук, относящийся к семейству кустарниковых, устойчив к морозам до -25 градусов зимой и до -2 градусов во время цветения. Не любит засоленную почву и не требует особого внимания. Высаживается в пропорции 5х3. Также есть участки, засаженные в соотношении 6х3. Урожай, созревший в августе, можно спокойно собирать до начала октября. На создание интенсивного сада в Азербайджане требуется в среднем 6 000 долларов. Агро субсидирование, в свою очередь, покрывает все остальные расходы. Специалисты сферы подчеркивают, что вышеназванная сумма, в пересчете на гектар, полностью окупается за счет дальнейшего производства и экспорта. На этом рабочий визит делегации специалистов агросферы Узбекистана в Азербайджан подошёл к концу. Мы постарались дать вам информацию об эффективности реформ и развитии агропромышленного комплекса этого Закавказского государства.
Впредь мы планируем продолжить рассказ о достигнутых результатах в процессе трансформации и цифровизации сельского хозяйства и опыте зарубежных стран в этом плане.
Spelling error report
The following text will be sent to our editors: