LABORATORIYA TUPROQ UNUMDORLIGINI OSHIRISHDA MUHIM

Tuproq va yer — bu tiriklik, yaratuvchanlik, rizq-ro‘zimizga beshik bo‘ladigan muqaddas manbadir. Yer qanchalik sog‘lom, unumdor bo‘lsa, unda unadigan ekinlar ham shunchalik sifatli va hosildor bo‘lishi shubhasiz. Bugun qishloq xo‘jaligida ilm va amaliyot uyg‘unlashgan holda, innovatsion yondashuvlar asosida ko‘plab ishlar amalga oshirilmoqda. Ayniqsa, sohada imkoniyatlarni yanada keygaytirgan holda qulayliklar va yangiliklar yaratish asosiy maqsadga aylangan.

“Buxoro agroklaster” MChJ tarkibidagi “Smart lab” laboratoriyasi ham 2021-yilda tashkil etilgan bo‘lib, unda ikkita bo‘lim mavjud: tuproqshunoslik va laboratoriya. Ushbu laboratoriya tuproq unumdorligini oshirish, uning sifatini yaxshilash, eroziyaning oldini olish, sho‘rlangan maydonlarni va uning darajalarini aniqlab, bunga qarshi kurashishga qaratilgan chora-tadbirlarni amalga oshirishni o‘z oldiga maqsad qilib qo‘ygan.

Bugungi kunda viloyatdagi umumiy 225 ming gektar maydonda ushbu laboratoriya tomonidan ilmiy-tadqiqot ishlari olib borilmoqda. Bu yerda tuproq tarkibidagi 100 dan ortiq makro va mikro elementlar aniqlanadi.

Eng asosiysi, laboratoriya tomonidan hududdagi fermer xo‘jaliklariga tuproqning sho‘rlanish darajasi, makro va mikroelementlar, tuproqqa kerakli ozuqa moddalarning miqdorlari aniqlanib, hosildorlikning oshishida amaliy ko‘mak berilmoqda.

Albatta, ushbu laboratoriyadagi o‘tkazilayotgan tahlil natijalari asosida tuproq tarkibi to‘liq o‘rganiladi, unga sarflanadigan o‘g‘itlar miqdori nazoratga olinadi, shuningdek, tuproqqa ishlov berishda sarflanadigan ortiqcha xarajatlarning oldi olinadi. Natijada ushbu viloyatdagi yer maydonlaridan olinadigan hosildorlik sezilarli darajada oshdi. Birgina misol tariqasida Qorovulbozor tumanidagi yer maydonlari va u yerda olinadigan hosilning avvalgi holatini hozirgisi bilan taqqoslashning o‘zi kifoya. Avval bu hududning yer maydonlaridan gektariga 19-20 sentnerdan hosil olingan bo‘lsa, bugungi kunga kelib, laboratoriya tadqiqotlari natijasida 40-45 sentnerdan hosil olishga erishilmoqda.

Ma’lumki, Buxorodagi yerning holatidan kelib chiqib, har yili qish mavsumida ikki marotaba yer maydonlarida sho‘r yuvish ishlari amalga oshiriladi. Ushbu laboratoriyada o‘tkazilgan tahlil natijalari asosida maydondagi tuproqqa qancha miqdorda sho‘r yuvish ishlarini o‘tkazish lozimligi bo‘yicha Kartogramma tashkil etildi. Bu esa maydonga beriladigan suvni 20 foizgacha tejash imkonini bermoqda. Shuningdek, suvning tejalishi nafaqat iqtisodiy samaradorlikka, balki yerni sog‘lomlashtirishga ham xizmat qiladi. Yaʼni ushbu usulda sho‘r yuvish avvalo, yerdagi behuda yuvilib ketadigan mikro va makroelementlarni saqlab qolishga imkon beradi. Shuningdek, ushbu tayyorlangan yer keyingi yil uchun yaxshigina zahira hamdir.

Bugun laboratoriyada ishlar qizg‘in. Chunki, bu maskanlar mamlakatimizdagi ekin ekishga mo‘ljallangan yerlarning unumdorligini oshirishga va hosildorlik mo‘l bo‘lishiga xizmat qiladi.