O‘zR Qishloq xo‘jaligi vazirligi hamda BMT Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) hamkorligidagi “Kelajak avlod uchun aqlli dehqonchilik” loyihasi zamonaviy issiqxona yo‘nalishida tavsiyalarni taqdim etib, agrarchilarga bir qator qulayliklar yaratib bermoqda.
Bunga andijonlik 33 yoshli Mahsudaxon Bahromovaning faoliyati misol bo‘la oladi. Bu ayol oilaviy sharoitini yaxshilash, ro‘zg‘ordagi kam-ko‘stini to‘ldirish maqsadida issiqxona barpo etgan. Uch nafar voyaga yetmagan farzandi va nogiron otasining suyanchig‘i, oilaning yagona boquvchisi bo‘lgan Mahsudaxonni o‘tgan yilgi dehqonchilik bilan bog‘liq talofotlar biroz qiynab qo‘ydi. Zararli hasharotlar uning bodring hosilini deyarli yarmidan ko‘pini nobud qildi. Bu ayol mehnatlari besamar ketganiga achindi. Bu yil esa unga loyiha doirasida issiqxonani yaxshilash borasida ko‘mak ko‘rsatildi.
– Menga zararkunandalarga qarshi kurashda yangicha yondashuv manzur bo‘ldi, – deydi Mahsudaxon, – o‘tgan yili katta yo‘qotishlarga duch kelgandim. Hosilimni nobud qilgan zararkunadalarga qarshi kurashishda pestitsidlardan ko‘p miqdorda ishlatganman. Afsuski, natija kutganimdek bo‘lmagan. “Kelajak avlod uchun aqlli dehqonchilik” loyihasi asosidagi ko‘mak esa barchasini o‘zgartirdi. Mana hozir issiqxonamda umuman zararkunandalar va kasalliklar yo‘q. Ekkan pomidorlarimning birinchi kurtaklariga qarab bilyapmanki, o‘g‘itlardan foydalanishdagi yangicha yondashuv hosildorlikka juda yaxshi taʼsir etar ekan. Bu yilgi daromadim 30 millionga yetishini rejalashtiryapmiz. Bu esa oilamiz uchun ko‘pgina muammolarning yechimi bo‘ladi.
Bugungi kungacha Andijon, Namangan, Farg‘ona viloyatlaridagi issiqxonalarni modernizatsiya qilish va optimallashtirishda 20 ta oilaga ko‘mak ko‘rsatildi. Bu loyihaga ishtirokchilar sifatida qishloqlardagi daromadi past va doimiy ish o‘rniga ega bo‘lmagan, oila boquvchisi ayollar bo‘lib qolgan aholi orasidan benefitsiarlar tanlab olindi.
20 ta issiqxonaning barchasiga nasoslar, filtrlar, suv idishlari va shlanglardan iborat zamonaviy tomchilatib sug‘orish tizimlari o‘rnatildi. Ushbu tizimlar tufayli eruvchan ozuqa moddalari to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘simliklarning ildiz tizimiga yetib borib, yana-da ko‘proq samara beradi. Bundan tashqari, har bir benefitsiarga suvning sho‘rligi va kislotaliligini o‘lchash uchun pH va elektr o‘tkazuvchanlikni o‘lchaydigan asboblari berildi. Hozirda loyiha benefitsiarlari sug‘orishdan oldin suvga maxsus kislotalar qo‘shib, bu ko‘rsatkichlarni to‘g‘rilamoqda.
BMT FAO loyihasining milliy maslahatchisi, agronom Xayrulla Esonovning taʼkidlashicha, loyihaga ko‘ra, issiqxonalar uchun yangi qoplama materiallardan foydalanish taklif etiladi. Qalinligi 180-200 mikron bo‘lgan o‘ta pishiq polietilen plyonkalarga ultrabinafsha nurlanishini yutadigan va issiqxonaning ichki yuzasida tomchilar shaklida kondensatsiya hosil bo‘lishining oldini oladigan maxsus qo‘shimchalar qo‘shilgan. Issiqxonani sovutish uchun soya beradigan to‘rlardan foydalaniladi. Zararkunandalarga qarshi kurashishda ushbu hududlarda oldin ishlatilmagan tutqich va chivinlarni tutib qoluvchi to‘rlar asqotadi. Ular havo aylanishini ham yaxshilaydi. Shuningdek, dezinfeksiyalovchi pol qoplamalari va virus, bakteriyalarga qarshi qo‘sh eshikli tizim o‘rnatilib, issiqxona atrofidagi yer begona o‘tlardan tozalanadi.
Loyiha fermerlarga muayyan amaliyotlarni qo‘llash orqali sabzavot ekinlari hosildorligini oshirishni ham maqsad qilgan. Bunda o‘simliklarni changlatish maxsus arilar (Bombus Terrestris) yordamida amalga oshiriladi. O‘simliklarni poyalariga zarar bermasdan lentalar bilan bog‘lash uchun qisqichlarni o‘rnatish, issiqxona ichidagi harorat va namlikning doimiy nazorat qilinishi ham hosildorlikka ijobiy taʼsirini ko‘rsatadi.
Maʼlumot o‘rnida aytish mumkin, “Kelajak avlod uchun aqlli dehqonchilik” loyihasi Koreya Respublikasi Qishloq xo‘jaligi, oziq-ovqat va qishloq masalalari vazirligining moliyaviy ko‘magida 2021-yilda boshlangan.
2022-yilda modernizatsiya qilingan issiqxonalarda sifatli, xavfsiz, oldingi yillarga nisbatan ko‘proq hosil olish va daromad topish rejalashtirilgan. Har hafta xo‘jaliklarga texnik yordam ko‘rsatish va benifitsiarlar uchun trening mashg‘ulotlarini o‘tkazish rejalashtirilgan.
Совместный проект Министерства сельского хозяйства РУ с Продовольственной и сельскохозяйственной организацией ООН (ФАО) «Умное земледелие для будущего поколения» в корне меняет представление о том, какой должна быть современная теплица, и предоставляет удобства для представителей отрасли.
Пример этому – 33-летняя Махсудахон Бахрамова из Андижана. Эта женщина построила теплицу, чтобы улучшить жилищные условия и восполнить пробелы в своем домашнем хозяйстве. Махсудахон – единственный кормилец семьи, опора для троих несовершеннолетних детей и отца-инвалида, немного утомилась от прошлогодних убытков на ферме. Вредители уничтожили почти половину урожая огурцов. Ей было жаль, что приложенные усилия оказались напрасными. Однако в этом году в рамках проекта ей была оказана помощь в улучшении теплицы.
– Мне очень понравился новый подход к борьбе с вредителями, – поделилась Махсудахан Бахрамова. – В прошлом году я потерпела большие убытки. Раньше для борьбы с вредителями я использовала пестициды в большом количестве. К сожалению, я не добилась ожидаемого результата. Но помощь, которую оказали на основе проекта «Умное земледелие для молодого поколения», изменила все. Сейчас в теплице совсем не осталось вредителей и болезней. Кроме того, новый подход к использованию удобрений очень хорошо влияет на урожайность – уже можем наблюдать это, глядя на первые всходы помидоров. Планирую получить около 30 миллионов сумов дохода. Это поможет нашей семье решить многие проблемы.
На сегодняшний день 20 семьям оказана помощь в модернизации и оптимизации теплиц в Андижанской, Наманганской и Ферганской областях. Бенефициарами были выбраны женщины, ставшие кормильцами семьи, с низким уровнем дохода и не имеющие постоянного места работы.
Во всех 20 теплицах были установлены современные системы капельного орошения, состоящие из насосов, фильтров, резервуаров для воды и капельных линий. Благодаря этим системам растворимые питательные вещества применяются более эффективно, достигая непосредственно корневой системы растений. Кроме того, каждому бенефициару были предоставлены приборы для измерения pH- и электропроводности, чтобы определить уровень солёности и кислотности воды. Теперь бенефициары проекта корректируют эти параметры путём добавления специальных кислот в воду перед орошением.
По словам национального консультанта проекта ФАО агронома Хайруллы Эсанова, согласно проекту предлагается использовать новые покровные материалы для теплиц. Высокопрочные полиэтиленовые плёнки толщиной 180–200 микрон с особыми добавками поглощают ультрафиолетовое излучение и препятствуют образованию конденсата в виде капель на внутренней поверхности парника. Для охлаждения теплицы применяют затеняющие сетки. А для борьбы с вредителями помогают ранее не использовавшиеся в этих местностях ловушки и москитные сетки. Они улучшают циркуляцию воздуха. Кроме того, устанавливаются дезинфекционные напольные покрытия и система двойных дверей для борьбы с вирусами и бактериями, земля вокруг теплицы очищается от сорняков.
В целях увеличения урожайности овощных культур проект предлагает фермерам применять определённые практики. При этом опыление происходит с помощью специальных шмелей (лат. Bombus Terrestris). Кроме того, предлагается устанавливать зажимы для подвязывания растений лентами без повреждения стеблей, вести постоянный учёт температуры и влажности внутри теплицы, что положительно скажется на урожайности.
Напомним, проект «Умное земледелие для будущего поколения» стартовал в 2021 году при финансовой поддержке Министерства сельского хозяйства, продовольствия и сельских районов Республики Корея.
Уже в 2022 году в модернизированных теплицах планируется получить более высокий, качественный и безопасный урожай и увеличить доход в сравнении с предыдущими годами. Также планируется еженедельно оказывать техническую помощь фермам и проводить тренинги для бенефициаров.
Spelling error report
The following text will be sent to our editors: