Bugun qishloq xo‘jaligi sohasining rivojida maʼlum bir yo‘nalishlarga ixtisoslashtirilgan ilmiy-tadqiqot institutlarining, ularning zamonaviy laboratoriyalarida olib borilayotgan tahlil va izlanishlarning o‘rni beqiyos. Jumladan, O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi huzuridagi Janubiy dehqonchilik ilmiy-tadqiqot institutida bugungi kunda o‘simliklarni asrash, ularni zararkunanda va hashoratlardan himoya qilish borasida bir qancha ishlar amalga oshirilmoqda.
Institutning “O‘simliklarni himoya qilish” laboratoriyasida tadqiqotlar olib borish bilan birgalikda respublikamizdagi fermer, dehqon xo‘jaliklari hamda klasterlar bilan ham shartnoma asosida ishlar olib borilmoqda. Ularning yer maydonlarida uchraydigan o‘simliklarning kasalliklari, zararkunanda hashoratlar laboratoriyaga olib kelinib, tahlil qilinadi, uning sabablari o‘rganiladi va kurash choralari belgilanadi. Ushbu profilaktik tadbirlarlar sohaga yangicha yondashuvlar asosida ishlab chiqiladi va tavsiyalar taqdim etiladi. Shuningdek, ushbu laboratoriyada biologik entomofaglarni ko‘paytirish ishlari ham yo‘lga qo‘yilgan. Bu qishloq xo‘jaligi ekinlarini zararkunandalarning tuxumlari va qurtlarini nobud qilishga xizmat qiladigan entomofaglar tayyorlash jarayonini o‘z ichiga oladi.
O‘simliklarning zararkunundalarini, tuxumlarini entomofaglar yeb, nobud qiladi.
Trixogramma tunlam tuxumlariga qarshi qo‘llaniladi. U asosan don kuyasining tuxumlarida ko‘paytiriladi. Parazitning barcha rivojlanish davri o‘ljaning tuxumida o‘tadi. Uni g‘umbak yoki yetuk shaklida ishchilar qo‘l kuchi yordamida dalaga chiqarib tarqatiladi. Brakondan o‘rta va katta yoshli ko‘sak qurtlariga qarshi foydalaniladi. U tashqi parazit bo‘lib, ko‘sak qurtining o‘rta va katta yoshdagi qurtlarini falajlab, so‘ng ustiga 4-5 tadan toki 16 tagacha tuxum qo‘yadi.
Oltinko‘z zararkunandalarning tuxumlari va kichik yoshdagi qurtlarni bartaraf etadi. O‘rta va katta yoshdagi qurtlarni esa brakon yayloqchi kapalagi orqali yo‘qotish mumkin. Oltinko‘z entomofagi mamlakatimizdagi qishloq xo‘jaligi yerlaridagi o‘simliklarni zararlaydigan zararkunundalar va tuxumlarini yo‘q qilishda bezarar va samarali entomofag hisoblanadi. U zararkunandalarning 70 dan ziyod, kanalarning 11 turi bilan oziqlanadi. Oltinko‘z hammaxo‘r kushanda bo‘lgani bois, o‘simlik shiralari, tripslar, o‘rgimchakkana, tunlam kapalaklarning tuxumi va yosh qurtlariga qiron keltiradi.
Ushbu entomofaglarni ko‘paytirish va uning foydali xususiyatlari haqida Janubiy dehqonchilik ilmiy-tadqiqot institutining “O‘simliklarni himoya qilish” laboratoriyasidan tayyorlangan lavhamiz orqali hikoya qilamiz.
Сегодня в развитии сельскохозяйственной отрасли неоценима роль научно-исследовательских институтов, специализирующихся на анализе и исследованиях, проводимых на базе современных лабораторий. В частности, в НИИ земледелия в южных районах при Министерстве сельского хозяйства Республики Узбекистан осуществляется комплексная работа по сохранению растений и защите их от вредителей и насекомых. Наряду с проведением исследований в специальной лаборатории по защите растений, также на договорной основе оказываются услуги фермерским и дехканским хозяйствам и кластерам.
Болезни растений и насекомые-вредители, встречающиеся на земельных участках, доставляются в лабораторию и анализируются, исследуются причины, определяются методы борьбы с ними. Профилактические мероприятия разрабатываются на основе новых, научных подходов, после чего даются соответствующие рекомендации. Также, в данной лаборатории налажено размножение биологических энтомофагов (служат для уничтожения яиц и червей вредителей) для обработки сельскохозяйственных культур. Вредители, яйца которых поедают энтомофаги, погибают.
Трихограмма применяется против ночных яиц. Она размножается в основном в яйцах зерновой моли. Весь период развития паразита проходит в яйце жертвы. Их распространяют в куполообразной или зрелой форме, а рабочие затем вручную обрабатывают посевы. Бракон используется против средних и взрослых анкилостомозов. Он является внешним паразитом, парализующим средних и взрослых червей анкилостомы и откладывающий на них от 4-5 до 16 яиц.
Золотой глаз или олтинкуз устраняет яйца вредителей и мелкие личинки. Вредителей среднего и старшего возраста можно ликвидировать, запустив бабочку бракона. Энтомофаг олтинкуз безвреден и эффективен при уничтожении вредителей и их яиц. Он питается более 70 видами вредителей и 11 видами клещей. Данный вид энтомофага поедает тлю растений, трипсов, пауков, яйца ночных бабочек и молодых червей. В нашем видеоматериале из лаборатории НИИ земледелия в южных районах мы расскажем о процессе его размножения и полезных свойствах.
Spelling error report
The following text will be sent to our editors: