Сегодня Узбекистан является основным производителем винограда и продуктов его переработки в Центральной Азии. Климатические условия, благоприятные для этой отрасли, позволяют выращивать изюм-кишмиш, который хорошо хранится в зимний период, пригоден для дальних перевозок, а также является сырьем для производства различных вин, соков, концентратов, коньяков и шампанских вин, а также много качественных столовых сортов.
Спрос на виноград на мировом рынке увеличивается с каждым годом.
В Узбекистане возможности экспорта винограда в свежем и сушеном виде (изюм) очень широки. Климат Коровулбазарского района Бухарской области, Самаркандской, Ташкентской и Ферганской областей очень благоприятен для развития виноградарства.
Сегодня на земельном участке СП ООО «Фергана Франс» в Ферганской области создан виноградный кластер площадью 1203 га. Здесь выращивают, перерабатывают и производят винодельческую продукцию. Она экспортируется в зарубежные страны, такие как Россия, Латвия, Литва, Азербайджан, Китай под брендом «O‘zbek brendi», а также реализуется на внутреннем рынке. В частности, в 2021 году предприятие экспортировало продукцию на сумму 2 миллиона 500 тысяч долларов США.
К предприятию с годовым объемом производства 6500 тонн прикреплено более 100 фермерских хозяйств района. В дальнейшем планируется заложить гранатовые и айвовые сады на площади 100 га. Кроме того, планируется построить холодильные склады.
История виноделия Узбекистана
История виноградарства в Узбекистане уходит в далекое прошлое и имеет многовековую историю. Средняя Азия – один из древнейших и ярчайших очагов виноградарства и виноделия. Археологические находки, священные тексты и древние рукописи свидетельствуют о развитии местного виноделия, а геопалеонтологические и ампилографические исследования, проведенные в последние годы, показывают, что виноградарство начало развиваться в Средней Азии около 6000 лет назад, что свидетельствует о существовании культуры виноделия в те времена.
Технологическое изучение сортов винограда показало, что, по сравнению с другими винодельческими регионами, в Узбекистане более очевидна возможность получения различных видов вин из одного и того же сорта винограда в зависимости от сезона. Например, в Ташкентском оазисе из сорта Ркацители можно приготовить вино в начале сбора урожая. В середине сбора можно получить вино с острым ореховым вкусом, так называемые «желтого цвета» вина. В позднем сроке сбора можно изготавливать десертные вина из того же сорта. Они будут со вкусом сушеного винограда и мускусной дыни.
Изготавливают разные виды вин: коллекционное особое, глинтвейн, выдержанное натуральное, игристое, фруктовое, бренди и др.
Для справки: В настоящее время в нашей республике насчитывается 72 пункта переработки виноградного сырья на 42 предприятиях по производству алкогольной продукции, 16 из которых являются предприятиями, занимающимися производством натурального вина. Также ожидается расширение географии экспорта виноградных, фруктовых вин и коньяка за счет таких стран, как Конго, Литва, Италия, Чехия, Турция, Армения, Грузия, Индия, Монголия, Израиль и Испания. Сейчас проводятся организационные работы.
Bugunga kelib O‘zbekiston O‘rta Osiyoda uzum va uni qayta ishlash mahsulotlarining asosiy ishlab chiqaruvchisi hisoblanadi. Bu soha uchun qulay bo‘lgan iqlimiy shart-sharoitlar qish faslida yaxshi saqlanadigan, uzoq masofaga tashishga moslashgan, shuningdek, har turli vino, sharbat, konsentrat, konyaklar va shampan vinolarini ishlab chiqarishda xomashyo bo‘ladigan kishmish-mayiz, isteʼmol yo‘nalishidagi ko‘plab yuqori sifatli navlarni yetishtirishga imkon beradi.
Jahon bozorida uzumga bo‘lgan talab yil sayin oshib bormoqda.
O‘zbekistonda uzumning ho‘l meva va quritilgan ko‘rinishda (mayiz) eksport qilish imkoniyatlari juda keng. Respublika hududida uzumchilik sanoatini rivojlantirish uchun Buxoro viloyatining Qorovulbozor tumani, Samarqand, Toshkent va Farg‘ona viloyatlari iqlimi juda qulay hisoblanadi.
Bugun Farg‘ona tumanidagi “Fergana Frans” MCHJ qo‘shma korxonasining mavjud 1203 gektarlik yer maydonida uzum klasteri yaratilgan. Unda uzum yetishtirilib, qayta ishlanadi va vino mahsulotlari tayyorlanadi. Mahsulotlar Rossiya, Latviya, Litva, Ozarbayjon, Xitoy kabi xorijiy davlatlarga “O‘zbek brendi” ostida eksport qilinadi va ichki bozorga ham chiqariladi. Xususan, 2021-yilda korxona tomonidan 2 million 500 ming AQSH dollari miqdorida vino mahsulotlari eksport qilingan.
Yillik ishlab chiqarish hajmi 6500 tonna bo‘lgan korxonaga tumandagi 101 ta fermer xo‘jaliklari biriktirilgan. Istiqbolda shuningdek, 100 gektar maydonda anorzor xamda bexizorlar tashkil etish rejalashtirilgan. Qolaversa, muzlatgichli omborxonalar qurish ham mo‘ljallanmoqda.
O‘zbekiston vinochiligi tarixi
O‘zbekistonda tokchilik tarixi uzoq o‘tmishga borib taqaladi va ko‘p asrlik tarixga ega. O‘rta Osiyo yer yuzining ajib o‘lkasi bo‘lib, tokchilik va vinochilikning eng qadimgi va yorqin madaniyati o‘choqlaridan biridir. Mahalliy vinopazlikning rivoj topgani to‘g‘risida arxeologik topilmalar, muqaddas matnlar va qadimiy qo‘lyozma asarlar dalolat bersa, so‘nggi yillarda olib borilgan geopaleontologik va ampilografik tadqiqotlar esa tokchilik O‘rta Osiyoda taxminan 6 ming yil avval rivoj topa boshlaganidan va o‘sha davrlarda yetarlicha yuksak vinochilik madaniyati mavjud bo‘lganidan guvohlik beradi.
Uzum navlarini texnologik o‘rganish shuni ko‘rsatib berdiki, boshqa uzumchilik hududlariga nisbatan olib qaraganda O‘zbekistonda bir xil navning o‘zidan, bir xil sharoitda mavsumga bog‘liq ravishda vinolarning har xil turlarini ishlab chiqish imkoni yaqqolroq namoyon bo‘ladi. Masalan, Toshkent vohasida Rkatsiteli navidan erta terimda isteʼmol vinolari va nisbatan to‘liq vinolar olish mumkin bo‘lsa, o‘rta terimda sariq tusli deb ataluvchi toblangan yong‘oq taʼmli o‘tkir vinolar olinadi. Kechki terimda esa huddi shu navdan so‘ligan uzum va chorjo‘y qovuni taʼmli desertli vinolar ishlab chiqiladi.
Isteʼmoldagi vinoning har xil turlari mavjud: kolleksion maxsus vino, qaynar vino, yetiltirilgan tabiiy vino, gazlangan vino, mevali vino, brendi va boshqalar.
Maʼlumot uchun: Hozirgi kunda respublikamizda 42 ta alkogol mahsulotlari ishlab chiqaruvchi korxonalarda 72 ta uzum xomashyosini qayta ishlash punktlari mavjud, shuningdek, ushbu korxonalardan 16 tasi tabiiy vino ishlab chiqarish bilan shug‘ullanuvchi koroxonalardan iboratdir.
Vino, meva vinolari va konyak mahsulotlarining eksport geografiyasi Kongo, Litva, Italiya, Chexiya, Turkiya, Armaniston, Gruziya, Hindiston, Mo‘g‘o‘liston, Isroil va Ispaniya kabi davlatlar hisobiga kengayishi kutilmoqda va shu borasida tashkiliy ishlar amalga oshirilmoqda.
Spelling error report
The following text will be sent to our editors: