O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligida Qishloq xo‘jaligi vazirligi, uning tizimidagi Qishloq xo‘jaligida bilim va innovatsiyalar milliy markazi tomonidan uzumchilik sohasidagi mavjud muammolar va ularni hal etish bo‘yicha bajarilayotgan ishlar, uzum yetishtirishni ko‘paytirish va uni saqlash, qayta ishlash hamda ichki bozor va eksportga yo‘naltirish, sohani yanada rivojlantirish masalalariga bag‘ishlangan matbuot anjumani o‘tkazildi.
Unda qishloq xo‘jaligi vaziri o‘rinbosari, Qishloq xo‘jaligida bilim va innovatsiyalar milliy markazi bosh direktori, b.f.d, professor Alisher To‘rayev, Meva-sabzavotchilik, uzumchilik, polizchilik va kartoshkachilikni rivojlantirish boshqarmasi boshlig‘i o‘rinbosari Akmal Mirzayev, Mahmud Mirzayev nomidagi bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy-tadqiqot institutining uzumchilik va mikrovinochilik bo‘limi boshlig‘i q.x.f.f.d O‘tkir Ochildiyevlar ishtirok etishdi.
Uzum yetishtirish ko‘rsatkichlari
2022-yilda respublikadagi mavjud 181 ming gektar uzumzorlarda (fermer xo‘jaliklarida 129 ming gektar, aholida 52 ming gektar) 1,8 mln tonna uzum yetishtirish belgilangan bo‘lib, 10-noyabr holatiga ko‘ra, 1,9 mln tonna (105%) hosil yig‘ishtirib olindi.
Joriy yilda yig‘ishtirib olingan uzum hosilidan 244 ming tonna (o‘tgan yilga nisbatan +106%) ho‘l uzum va 256 ming tonna uzum quritilib, 64 ming tonna mayiz holatida(o‘tgan yilga nisbatan +1,9barobar) eksportga yo‘naltirildi.
Uzumning eksport geografiyasi 11 ta yangi bozorga (Albaniya, Bahrayn, Bolgariya, Braziliya, Vengriya, Italiya, Marokko, Makedoniya, Sloveniya, Serbiya, Tunis, Ispaniya) kengaytirildi hamda 51 ta davlatga yetkazib berildi. Xususan, Rossiyaga 138 ming tonna (+1,9 barobar), Qozog‘istonga 48,3 ming tonna (+36 %), Turkiyaga 5,8 ming tonna (+1,6 barobar), BAAga 4,8 ming tonna (+1,7 barobar) va boshqa davlatlarga 22,4 ming tonna.
Uzum navlari
O‘zbekiston Respublikasi hududida ekish uchun tavsiya etilgan qishloq xo‘jaligi Davlat reestriga 50 ta uzum navi kiritilgan.
Xo‘raki navlar: “Andijon qora”, “Go‘zal qora”, “Janjal qora”, “Kattaqo‘rg‘on”, “Mayskiy cherniy”, “Nimrang”, “Oktyabrskiy”, “Oltinday”, “Parkent”, “Parlet”, “Ranniy Shredera”, “Rangdor”, “Rizamat”, “Toshkent”, “Xindogni”, “Xurmani kizil”, “Oq Xusayni”, “Soyaki”, “Sultoni”, “Surxak kitabskiy”, “Pushti Toyfi”.
Vinobop navlar: “Aleatiko”, “Bayan shirey”, “Kuldjinskiy”, “Magarachskiy”, “Morastel”, “Muskat aleksandriyskiy”, “Muskat vengerskiy”, “Muskat rozoviy”, “Muskat uzbekistanskiy”, “Rkatsiteli”, “Saperavi”, “Risling”, “Tarnau”.
Kishmishbop navlar: “Oq ovalsimon Kishmish”, “Kishmish Botir”, “Kishmish Vira”, “Pushti Kishmish”, “Kishmish Xishrau”, “Qora Kishmish” navlari respublikada keng tarqalgan.
Uzumchilikni rivojlantirish sohasida amalga oshirilayotgan ishlar
2021-2024-yillar davomida 48 ta uzumchilikka ixtisoslashgan tumanda 156 ming gektar yangi uzumzorlarni barpo etish belgilangan bo‘lib, o‘tgan davr mobaynida 85 ming gektar (55%) uzumzorlar barpo etildi.
Akademik Maxmud Mirzayev nomidagi bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik hamda O‘simlikshunoslik ilmiy-tadqiqot institutlarida 1 000 dan ortiq uzumning kolleksion navlari yaratildi.
Bundan tashqari, Rossiyaning “Kurchatovskiy” instituti va “Magarach” ilmiy markazlari, Avstriyaning Uzumchilik va vinochilik Oliy federal kolleji va Italiyaning Boloniya va Florensiya universitetlari bilan uzumning yangi navlarini yaratish bo‘yicha ilmiy hamkorlik amalga oshirilmoqda.
Hozirda “Denova Agro” MCHJ da “in-vitro” sharoitida horijiy uzum navlarining 1,0 mln dona virussiz nihollari yetishtirildi.
Bugungi kunda uzum yetishtirish va qayta ishlash bo‘yicha 15 ta xo‘jalikda “ISO 22000”, “ISO 9001”, “FSSC 22000”, “GLOBAL G.A.P.”, “Organic” standartlari bo‘yicha sertifikat olingan, jumladan “Organic” – 10 ta, “GLOBAL G.A.P.” – 5 ta, “ISO 22000” – 1 ta, “FSSC 22000” – 1 ta, “ISO 9001” – 1 ta.
2022-yil 6-noyabrda Tashqi savdo, investitsiyalar, mahalliy sanoatni rivojlantirish va texnik jihatdan tartibga solish masalalari bo‘yicha Hukumat komissiyasining 88-son bayoniga muvofiq “Uzum yetishtiruvchi qishloq xo‘jaligi korxonalariga aylanma mablag‘larini to‘ldirish uchun mablag‘ ajratish shartlari va tartibi” tasdiqlandi hamda Bog‘dorchilik va issiqxona xo‘jaligini rivojlantirish agentligi tomonidan tadbirkorlarga 2mln dollar miqdorda aylanma mablag‘lar ajratish choralari ko‘rilmoqda.
Respublikada yetishtiriladigan uzum navlarini kengaytirish, eksport qilish hamda ichki bozorga yetkazib berish maqsadida “Yo‘l xaritasi” ishlab chiqilgan bo‘lib, u quyidagilarni qamrab oladi:
В Агентстве информации и массовых коммуникаций при Администрации Президента Республики Узбекистан состоялась пресс-конференция Министерства сельского хозяйства РУ и Национального центра знаний и инноваций в сельском хозяйстве при министерстве, посвященная актуальным проблемам в области виноградарства и проводимым работам по их решению, увеличению объемов выращивания винограда и его хранению, переработке, а также реализации на внутреннем рынке и экспорту, дальнейшему развитию отрасли в целом.
В нем приняли участие заместитель министра сельского хозяйства РУ, генеральный директор Национального центра знаний и инноваций в сельском хозяйстве, профессор, д.б.н Алишер Тураев, заместитель начальника управления по развитию плодоовощеводства, виноградарства, бахчеводства и картофелеводства Акмаль Мирзаев, заведующий отделом виноградарства и микровиноделия Научно-исследовательского института садоводства, виноградарства и виноделия им. Махмуда Мирзаева, д.ф.с-х.н. Уткир Очилдиев.
Показатели выращивания винограда
В 2022 году на имеющихся 181 тыс. га виноградных садов в республике было запланировано выращивание 1,8 млн тонны винограда (129 тыс. га в фермерских хозяйствах, 52 тыс. га у населения). По состоянию на 10 ноября был собран урожай в 1,9 млн тонны (105%).
В этом году из собранного урожая экспортировано 244 тыс. тонны свежего винограда (+106% по сравнению с прошлым годом) и высушено 256 тыс. тонн винограда, из которого получено и направлено на экспорт 64 тыс. тонны изюма (+1,9 раза больше по сравнению с прошлым годом).
География экспорта винограда была расширена до 11 новых рынков (Албания, Бахрейн, Болгария, Бразилия, Венгрия, Италия, Марокко, Македония, Словения, Сербия, Тунис, Испания) и поставлена в 51 страну. В частности, 138 тыс. тонн (+1,9 раза) в Россию, 48,3 тыс. тонны (+36%) в Казахстан, 5,8 тыс. тонны (+1,6 раза) в Турцию, 4,8 тыс. тонны (+1,7 раза) в ОАЭ и 22,4 тыс. тонны в другие страны.
Сорта винограда
В Государственный реестр сельского хозяйства, рекомендованных для выращивания на территории Республики Узбекистан внесены 50 сортов винограда.
Столовые сорта: «Андижан кора», «Гузал кора», «Жанжал кора», «Каттакурган», «Майский черный», «Нимранг», «Октябрьский», «Олтиндай», «Паркент», «Парлет», «Ранний Шредер», «Рангдор», «Ризамат», «Ташкент», «Хиндогны», «Хурманы кызыл», «Ок Хусайни», «Сояки», «Султони», «Сурхак китабский», «Пушти тойфи».
Винные сорта: «Алеатико», «Баян Ширей», «Кульджинский», «Магарачский», «Морастель», «Мускат Александрийский», «Мускат Венгерский», «Мускат розовый», «Мускат Узбекистанский», «Ркацители», «Саперави», «Рислинг», «Тарнау».
Изюмные сорта: «Ок овалсимон Кишмиш», «Кишмиш Ботир», «Кишмиш Вира», «Пушти Кишмиш», «Кишмиш Хишрау», «Кора Кишмиш».
Проводимая работа в области развития виноградарства
В 2021-2024 годах в 48 виноградарских районах заложено 156 тыс. га новых виноградников, а за предыдущий период было высажено 85 тыс. га (55%) виноградников.
В НИИ садоводства, виноградарства и виноделия имени академика Махмуда Мирзаева создано более 1000 коллекционных сортов винограда.
Также осуществляется сотрудничество с российским университетом «Магарач», австрийским Высшим федеральным колледжем виноградарства и виноделия, итальянскими университетами Болонии и Флоренции по созданию новых сортов винограда.
В настоящее время на ООО «Денова Агро» в условиях «in vitro» выращено 1,0 млн безвирусных саженцев иностранных сортов винограда.
На сегодняшний день 15 хозяйств по выращиванию и переработке винограда сертифицированы по стандартам «ISO 22000», «ISO 9001», «FSSC 22000», «GLOBAL G.A.P.», «Organic», в частности, 10 получили стандарт «Organic», 5 – «GLOBAL G.A.P.», 1 – «ISO 22000», 1 – «FSSC 22000», 1 – «ISO 9001».
6 ноября 2022 года в соответствии с Протоколом № 88 Правительственной комиссии по вопросам внешней торговли, инвестиций, развития и технического регулирования местной промышленности утверждены «Условия и порядок направления средств на пополнение оборотных средств виноградарским сельскохозяйственным предприятиям». Принимаются меры по выделению оборотных средств предпринимателям в размере 2 млн долл. США Агентством по развитию садоводства и тепличного хозяйства.
В целях расширения, экспорта и поставок на внутренний рынок сортов винограда, выращенных в республике разработана «Дорожная карта», которая охватывает следующие вопросы:
Spelling error report
The following text will be sent to our editors: